La furmaziun da linguas estras sur ils differents stgalims da scola. Tge coerenza didactica verticala ed orizontala? Tge collavuraziun? Exempels, projects e models en las scolas svizras.
La furmaziun da linguas estras sin ils differents stgalims da scola è ina vaira sfida en Svizra, tant per scolaras e scolars ch’èn confruntads cun novs cuntegns, novas metodas e modas da lavurar, sco era per las persunas d’instrucziun che ston integrar differentas cumpetenzas linguisticas e process da lavur.
Ultra da la cumplexitad pedagogica ed organisatorica che caracterisescha in tal passagi tranter ils stgalims da scola, vegnan vitiers divers acturs da scola e da furmaziun (persunas d’instrucziun, scolas, departaments da scola chantunals, scolas autas da pedagogia, gruppas da lavur, scienziads etc.) che han actualmain anc savens differentas spetgas e metodas da lavur.
Fitg savens datti en il mument dal passagi tranter scola primara e scola secundara ina veritabla midada da paradigmas. Entant che l’instrucziun da linguas estras en scola primara è u duess esser inductiva, communicativa, orientada a l’acziun, ludica e pauc formala tenor plan d’instrucziun e directivas didacticas, è la metoda d’instruir en scola secundara pli formala, deductiva ed explicita. Gist quest passagi maina mintgatant a divergenzas e malenclegientschas che derivan per part da pregiudizis ch’ins emprendia memia pauc durant l’instrucziun da linguas estras en scola primara e ch’ins stoppia cumenzar da nulla en scola secundara.
Per tegnair quint a quests fatgs èn ils novs plans d’instrucziun svizzers (PI21, plan d’instrucziun tessinais) vegnids edids cun las directivas metodologicas correspundentas e cun ils principis che garanteschan ina cuntinuitad en la furmaziun plurilinguistica tar il passagi tranter ils differents stgalims da scola e spezialmain da la scola primara a la scola secundara.
Per promover quest concept han differents acturs scolastics ed instituziunals sviluppà ils ultims onns novs manuals, sco era novs models da furmaziun cun didactica integrada e fatg diever da novas metodas d’instrucziun en l’instrucziun da linguas estras. Questas metodas sustegnan ils aspects da l’integraziun e progressiun linguistica en il pass cadenzà cun ina logica dal transfer da linguas ed in svilup dal repertori linguistic-communicativ. Era las scolas autas da pedagogia reflecteschan questa realitad e promovan studis (scolaziun da basa e perfecziunament) e projects da perscrutaziun e da svilup che mussan en la medema direcziun.
Questas lavurs e contribuziuns èn dentant anc pauc enconuschentas sin nivel naziunal. Ultra da quai èn ils segns da dumondas e las difficultads davart las persunas d’instrucziun in fatg d’acquistar e realisar en las scolas ina metoda concreta integrada e plurilingua – sco tar las scolas autas da pedagogia – che sustegna ina cuntinuitad didactica tranter ils differents stgalims da scola.
Las debattas e discussiuns en il differents chantuns areguard il cumenzament da l’instrucziun da linguas e la successiun (tudestg, franzos, englais, talian) u areguard la midada da 7 uras sin 8 uras sin il stgalim secundar I èn be in exempel che las midadas en la furmaziun da linguas estras han consequenzas tant sin il nivel vertical – en ils differents stgalims da scola, sco era sin nivel orizontal – tar las differentas linguas estras.
Igl è pia tuttavia inditgà da metter en dumonda la cuntinuitad pedagogica e didactica en l’instrucziun da linguas estras durant l’entir temp da scola obligatoric e da chapir oravant tut tge furma d’applicaziun ch’è la pli adattada per cuntanscher las finamiras da furmaziun svizras en il champ da linguas (savair, savair far, agir).
Tras situaziuns concretas ed analisas empiricas ha il “Convegno Plurilinguismo” (organisà tras la SUPSI/DFA, la PHVS e la SAPGR) l’intenziun da sa deditgar a las metodas e pussaivladads d’ina coerenza didactica e pedagogica en la furmaziun da la didactica da linguas ed en la furmaziun da linguas durant la scola obligatorica, spezialmain tar il passagi ad in nov stgalim da scola.
Ditg pli exact, porscha il Convegno ina moda da considerar tals problems a maun da 4 differents champs d’accent:
- La metoda didactica: tge metodas d’instrucziun permettan da mantegnair/optimar la qualitad tar il passagi tranter ils stgalims da scola ed il transfer da cumpetenzas tranter differentas linguas?
- Ils meds d’instrucziun: Tge rolla han ils meds d’instrucziun tar il svilup d’ina cuntinuitad pedagogica e coerenza en l’instrucziun da linguas estras durant il temp da scola? Tge exempels?
- La valitaziun: Tge criteris ston ins resguardar (aspects da furmaziun, cuntegns didactics, situaziuns da communicaziun etc.) per valitar formativ e summativ las cumpetenzas da l’acziun communicativa ed il repertori pluriling da scolaras e scolars en ina perspectiva da l’integraziun orizontala, sco era da la progressiun verticala? E co duain ins valitar las metodas d’instrucziun ed ils meds d’instrucziun areguard quests aspects.
- La coordinaziun: Tgenina è en general la rolla da la coordinaziun e dal barat tranter las scolas ed ils differents acturs da scola areguard la promoziun d’ina furmaziun da linguas estras integrada? Tge difficultads? Tge exempels?
Il “Convegno Plurlinguismo 2018”, che sa drizza a persunas d’instrucziun, dentant er a scienziadas e scienziads ch’èn activs en la didactica da las linguas estras e da la plurilinguitad, dentant er a tut las autras persunas interessadas, porscha la pussaivladad dad accentuar e far enconuschent exempels, projects e models da la progressiun coerenta tranter ils differents stgalims da la scola obligatorica svizra; sin questa moda duain vegnir cumparegliads situaziuns ed aspects concrets empirics, sco era elements teoretics ed aspects en il senn d’in barat e discussiun.